Rondje Grote Nederlanders

ALMERE, JOOP DEN UYL

Beste Joop den Uyl,

Ik weet nog goed dat ik als afdelingsvoorzitter van de PvdA Amersfoort jou in woord en schrift heb herdacht, nadat de hersentumor je fataal was geworden. Jouw partij, waarvan ik intussen met vele andere zwevers afscheid heb genomen, heeft nadien de nodige leiders versleten. Maar geen van allen verenigde zo natuurlijk als jij pragmatisme met persoonlijk idealisme. Kiezers pikten je politieke compromissen, omdat ze je dromen geloofden. Dat presteren alleen de hele groten.

Wie weet heeft je gereformeerde opvoeding je in het spoor gezet van een groot doel, jouw drang iets te betekenen voor de minder bedeelden.

Als bestuurder, eerst in Amsterdam, later nationaal, moest je ook met het praktische bijltje hakken. In het door Norbert Schmelzer (KVP) om zeep geholpen kabinet Cals/Vondeling (1965-1966) mocht je als minister van Economische Zaken de kolenmijnen in Limburg sluiten. Je wist het al, maar toen wist je het zeker: politiek maakt vuile handen. Later heb je je drang naar voren met een zelf bedacht credo in banen geleid. De marges in de politiek zijn smal, zei je. We komen alleen thuis met kleine stappen, bedoelde je.

En zo'n stapje was per saldo ook jouw spraakmakende kabinet-Den Uyl (1973-1977), het meest progressieve kabinet in de parlementaire geschiedenis. 'Spreiding van kennis, macht en inkomen', stond boven het regeerakkoord, maar er kwamen nogal wat onverwachte dingen langs die de kabinetsperiode anders kleurden. Al in het eerste jaar werd je crisismanager. Arabische landen besloten westerse landen niet meer van olie te voorzien vanwege hun politieke steun aan Israël. Er kwamen autoloze zondagen en jij sprak via de televisie het volk toe. Dit waren je zinnen die erin hakten:

'We zullen ons blijvend moeten instellen op een zuiniger gebruik van grondstoffen en energie. Maar het bestaan hoeft er niet ongelukkiger op te worden'.

We pakten na de crisis ons oude leventje gewoon weer op. Pas nu blijken deze zinnen van jou in een nieuwe context te beklijven. Want ook in jouw Buitenveldert wordt het elk jaar weer een beetje warmer.

Je mocht in jouw vermaarde kabinet ook een tijd op kousenvoeten lopen. Want hoe behandel je de echtgenoot van het staatshoofd als blijkt dat hij steekpenningen heeft aangenomen? De geschiedenis oordeelt met hulde over jouw aanpak van deze Lockheed-affaire. Maar over de gewelddadige beëindiging van de gijzeling in De Punt, een afschrikwekkende toegift in de nadagen van je kabinet, zijn we vandaag nog niet helemaal uitgepraat.

Met 'Kies de minister-president' won je de verkiezingen van 1977 met glans: 10 zetels erbij. Misschien bliezen jij en je partij toen wat hoog van de toren, of misschien was KVP-lijsttrekker Van Agt na vier jaar in het kabinet Den Uyl jou helemaal zat. Hoe dan ook, na 206 dagen onderhandelen met jouw PvdA ging Dries van Agt vreemd met de VVD van Hans Wiegel.

Dus daar zat je met je 10 extra zetels in de oppositie. Vier jaar later deed je iets wat je beter niet had kunnen doen. Je stapte in een kabinet onder leiding van Dries van Agt. Dit 'vechtkabinet' hield het een jaar vol. Jouw politieke rol was uitgespeeld. Je regisseerde je opvolging. Wim Kok nam het van je over. Eindelijk een beetje meer tijd voor je vrouw Liesbeth en je zeven kinderen, door Wim Kan ooit 'de uylskuikens' genoemd. Maar die periode duurde helaas maar vijf jaar.

Volgens je politieke tegenstanders was je 'polariserend'. En inderdaad was je niet zo middelpuntvliedend als veel van de politici van vandaag. Het Binnenhof is een winkelcentrum geworden, moet je weten. Het overgrote deel van het winkelaanbod is steeds moeilijker van elkaar te onderscheiden. De kiezers verdwalen er in de mist.

Joop den Uyl: 1919 - 1987 Beeldhouwer: Kees Bucken

Bussum, Naarden-Vesting, brug over Gooimeer, Almere, Het Weerwater, Het Almeerderhout, Gooimeer, brug over Gooimeer, Huizen, Landgoed Oud-Naarden, Bussum. 

De route begint en eindigt bij station Naarden/Bussum, knooppunt 35. Ongeveer halverwege, in Almere Stad, net voor knooppunt 35 aan de linker kant, is het Den Uyl Park, met het standbeeld. Met de bankjes erbij is het een ideaal rustpunt. De tocht is bos- en waterrijk. Aan de zuidkant van het Gooimeer zijn veel strandjes.

KP 35, 34, 18, 26, 30, 34, 35, 75, 76, 83, 84, 85, 91, 92, 99, 75, 76, 77, 78, 79, 35

De tocht is 48 km lang.